بلفارواسپاسم

بلفارواسپاسم یا Blepharospasm ، در واقع یک نوع دیستونی یا به عبارتی انقباض غیرارادی و بی اختیار است که به صورت مکرر و طولانی مدت ، منجر به انقباض یک عضله یا مجموعه ای از عضلات می گردد. منظور از این عارضه بسته شدن غیر ارادی پلک ها می باشد. و از آن می توان به عنوان عارضه ای یاد کرد که متاسفانه پیشرونده بوده و غالبا بانوان مسن را درگیر می کند. تعدد و شدت حملات ، با پیشروی بیماری ، تشدید شده و در برخی موارد به بسته شدن پلک ها برای چند ساعت می انجامد تا جایی که فرد برای چند ساعت بینایی خود را از دست می دهد. بیماری نامبرده ، در چنین مواردی سبب ایجاد افسردگی شده و از حضور فرد در اجتماع ممانعت به عمل می آورد. ناگفته نماند با تمرکز بر روی یک فعالیت خاص ، می توان تعداد حملات بلفارواسپاسم را کاهش داد. همچنین توجه داشته باشید که حملات ناشی از این عارضه در هنگام خواب متوقف می گردد. برای آگاهی بیشتر از عارضه نامبرده ، این مقاله را که توسط دکتر محسن بهمنی کشکولی ، بهترین فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم در تهران تهیه شده است ، تا پایان مطالعه فرمایید.

فیلم جراحی بلفارواسپاسم توسط پروفسور کشکولی بهترین جراح پلک تهران

علت بیماری

این بیماری در بیشتر موارد بدون علت مشخصی ایجاد می شود. در واقع دلایل آن ناشناخته است ، اما تصور می شود ناهنجاری عملکرد مغز در این بیماری نقش دارد. توجه داشته باشید که این عارضه به دنبال تنش ها و استرس و نیز قرارگیری در محیط های ناشناس ، شدت می یابد. لازم به ذکر است داروهای خاص مانند داروهای ضد روان پریشی و پارکینسون می توانند علائم مشابه بلفارواسپاسم را ایجاد کنند و برخی از داروها به عنوان عامل این بیماری در افراد مستعد شناخته شده اند. به طور کلی محققان معتقدند ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی ، علت بروز بیماری است. یک نظریه رایج این است که این عوامل باعث اختلال در عملکرد گانگلیون ( یاخته عصبی ) پایه مغز می شود. یاخته های عصبی پایه مغز در تنظیم عملکرد حرکتی و مهار حرکات نا منظم نقش مهمی دارند.

تشخیص بلفارواسپاسم

به منظور تشخیص این عارضه ، باید به چشم پزشک یا بهترین پزشک فوق تخصص جراحی پلاستیک چشم در تهران مراجعه نمود. هیچ آزمایش یا تصویر برداری خاصی برای تشخیص این عارضه وجود ندارد و بر اساس اطلاعات بیمار و معاینه بالینی خواهد بود. نتایج آزمایش در بیشتر موارد طبیعی است. لذا باید اشاره داشت که این عارضه ، بدون نیاز به عکسبرداری و آزمایشات خاص و تنها از طریق معاینه بالینی بیمار قابل تشخیص خواهد بود. شایان ذکر است در مواردی که نیاز به رد ریسک اختلالات همراه ؛ به عنوان مثال وجود تومور باشد ، اقدامات پاراکلینیک برای بیمار تجویز خواهد شد. توجه داشته باشید که ممکن است بلفارواسپاسم ، اشتباه تشخیص داده شود یا اصلا تشخیص داده نشود ، زیرا علائم آن با طیف وسیعی از مشکلات دیگر مانند پتوز ( افتادگی پلک ) مشترک است.

علائم بیماری

این عارضه تدریجا آغاز شده و در مراحل ابتدایی ، موجب انقباض غیرارادی نشده و تنها با احساس حساسیت به نور و خشکی چشم همراه است. حملات این بیماری با گذشت زمان و به تدریج ، در اثر مواجهه با عوامل تحریک کننده چشم ؛ نظیر حرکات سریع سر و چشم ، نور آفتاب ، باد و مواردی از این قبیل ، شروع می شود. علائم بلفارواسپاسم ممکن است به تدریج و گاهی در پاسخ به شرایط خاصی ؛ مانند خستگی ، فشار عاطفی ، اضطراب ، مصرف زیاد الکل یا کافئین و حساسیت ظاهر گردد. التهاب پلک ، التهاب ملتحمه ، قرمزی و خشکی چشم ، عوامل محیطی مانند باد ، نور شدید ، آلودگی هوا ، کمبود ویتامین و مواد معدنی ، فشار بینایی و دخانیات می توانند پرش چشم را تشدید کنند. اسپاسم نیمه صورت ممکن است در ابتدا با گرفتگی ساده چشم اشتباه گرفته شود ، زیرا این وضعیت معمولا با تأثیر بر عضلات اطراف چشم آغاز می شود. این اسپاسم ها در نهایت به سایر عضلات همان طرف صورت گسترش می یابند و باعث انقباض عضلات فک ، دهان ، گونه و گردن خود به خود شوند. اسپاسم نیمه صورت نادر است ، اما به دلیل سوء عملکرد ساختار عمیق مغزی ایجاد نمی شود. محققان بر این باورند که اسپاسم نیمه صورت ، در اثر تحریک عصب صورت بروز می کند. اگر رگ خونی فشار زیادی به عصب وارد کند ، این تحریک ممکن است اتفاق بیفتد.

بلفارواسپاسم چگونه بر روی بدن تاثیر می گذارد ؟

نشانه های بیماری با بروز تکان خوردن غیرقابل کنترل چشم که به صورت تناوبی نمود پیدا می کند ، نمایان می گردند. عموما این امر روند تدریجی داشته و به مرور زمان وخیم تر می شود. با پیشرفت بیماری شما متوجه پلک زدن مداوم و خارج از حالت طبیعی خود می شوید. زمانی که این عارضه به حادترین درجه خود برسد ، بیمار دیگر قادر به باز نگه داشتن چشم های خود نخواهد بود یا اینکه انجام این کار برای او بسیار سخت می شود.

درمان بلفارواسپاسم

هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد ، بنابراین مراجعه به بهترین چشم پزشک تهران مهم است. ایشان همچنین با در نظر گرفتن سابقه پزشکی فرد دچار انقباض چشم ، ارزیابی بالینی کامل انجام می دهد. در صورت تشخیص ، چندین گزینه درمانی وجود دارد ؛ شامل :

تزریق بوتاکس ( سم بوتولینوم )

تزریق باعث ضعف عضلات کنترل کننده پلک می شود و به تسکین هر گونه اسپاسم کمک می کند. اثرات بوتاکس معمولا حدود 3 ماه طول می کشد ، بنابراین باید تکرار شود. به طور کلی تزریق بوتاکس ؛ از جمله راهکارهای موثر ، اما زودگذر برای درمان بلفارواسپاسم به شمار می رود. تزریق بوتاکس به موضع مورد نظر ، منجر به جذب پایانه های عصبی که وظیفه انقباض عضلات را بر عهده دارند ، شده و بدین ترتیب سبب فلج موقتی عضلات می شود و برای بازه زمانی کوتاهی ( 3 الی 6 ماه ) به درمان این دست از اسپاسم ها می انجامد. برای ماندگار کردن نتیجه درمان ، باید نسبت به تکرار تزریق اقدام شود ؛ البته به خاطر داشته باشید که تزریق بوتاکس گاها عوارضی اعم از تاری دید ، افتادگی پلک و دوبینی را در پی دارد. اگرچه این عوارض ، زودگذر و موقت هستند و به تدریج از بین می روند ؛ اما با این وجود به درمان این عارضه با بوتاکس توصیه نمی شود.

داروهای خوراکی

اگر تزریق بوتاکس علائم را تسکین دهد ، پزشکان ممکن است داروهایی را برای جلوگیری از سیگنال های حرکتی بیش از حد مغز تجویز کنند. لازم به ذکر است که هیچ گونه درمان دارویی قطعی برای بلفارواسپاسم موجود نیست. داروهایی از قبیل داروهای ضد افسردگی ، آرامبخش و ضد تشنج که در  این راستا تجویز می گردند ؛ صرفا جهت کنترل این عارضه هستند و به درمان قطعی آن نخواهند انجامید. لذا می توان گفت که به منظور درمان بیماری مذکور ، دارودرمانی تاثیر چندانی ندارد و استفاده از دارو تنها باعث بهبود موقت و نسبی بیماری می شود.

جراحی

اگر هیچ روش درمانی دیگری موفقیت آمیز نباشد ، جراحی می تواند یک گزینه باشد. میکتومی موثرترین جراحی درمانی بلفارواسپاسم در تهران با پروفسور کشکولی ، است. این روش شامل از بین بردن برخی یا تمام ماهیچه هایی است که در بسته شدن پلک نقش دارند. این گزینه آخرین چاره درمان است. جراحی ، از شایع ترین روش های درمان این بیماری محسوب می شود که طی آن بخشی از عضلاتی که موظف به بستن پلک ها هستند برداشته می شوند. افراد به منظور انجام جراحی ، حتما باید به بهترین جراح فوق تخصص پلاستیک چشم در تهران مراجعه نمایند تا دچار عوارض احتمالی عمل نشده و این عمل جراحی به درمان موثر آن ها بیانجامد.

تحریک مغز

درمان دیگری که تحت بررسی است تحریک عمیق مغز نام دارد. در این روش ، یک الکترود در مغز گذاره می شود تا به تنظیم مناطق حرکتی ناکارآمد کمک کند. مطالعات نشان داده است که این گزینه می تواند بلفارواسپاسم را درمان کند.

درمان های حمایتی

• ماساژ دادن عضلات گونه ، فک و لثه گاهی اوقات می تواند موارد خفیف را تسکین دهد.
• کمپرس گرم روی قسمت فوقانی صورت و چشم ها به شل شدن عضلات و از بین بردن تنش عضلانی کمک میکند.
• در صورت امکان ، مصرف داروهایی که باعث بلفارواسپاسم می شوند یا آن را تشدید می کنند ، متوقف کنید.
• هنگام کار با کامپیوتر ، ارگونومی داشته باشید. فاصله بازو از صفحه کلید را رعایت کنید.
• تلفن همراه را نزدیک چشمان خود نگه ندارید. خستگی چشم را تشدید می کند. در صورت امکان از نور طبیعی استفاده کنید.
• به افراد مبتلا توصیه می شود در هنگام بیرون رفتن از منزل ، از عینک هایی آفتابی تیره استفاده کنند تا نور خورشید موجب تحریک چشم آن ها نشود.
• همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد ، خشکی چشم از عوامل تشدید کننده می باشد ؛ بنابراین برای افراد مبتلا به این بیماری ، مرطوب کننده های چشمی و قطره های اشک مصنوعی تجویز می شود تا با جلوگیری از خشکی چشم ، حملات این عارضه قابل کنترل گردد.

چگونه مناسب ترین روند درمانی اتخاذ می شود ؟

مناسب ترین پروسه درمانی برای هر بیمار ، به شدت علائم نمود یافته و نحوه پاسخ دهی بدن به تراپی های متفاوت ، بستگی دارد. در میان پروسه های مختلف ، تزریق بوتاکس یکی از رایج ترین و البته موثر ترین راه درمانی بلفارواسپاسم  در تهران به حساب می آید. دارو درمانی هم برای برخی افراد اثرگذاری دارد اما اثرات جانبی مثل اختلال در حافظه ، خواب آلودگی و خشکی دهان را موجب می شود. زمانی که عارضه با این روند ها درمان نپذیرد یعنی وخامت بالایی داشته و باید جراحی اتخاذ گردد.

چه کسانی ممکن است به بلفارواسپاسم مبتلا شوند ؟

عموما کسانی که در دوره میانسالی هستند به میزان بیشتری در معرض خطر قرار دارند منتها وقوع ان برای هر فردی ممکن است. گاهی اوقات خشکی چشم ممکن است اشتباها بلفارواسپاسم تلقی شود بنابراین در صورت پیدایش هر گونه نشانه بیماری فوراً به فوق تخصص چشم مراجعه کنید تا علت را بیابد و تشخیص درستی را ارائه دهد. برخی از افراد که به سبب بیماری خود مجبور به مصرف انواعی از داروها هستند ، امکان دارد به این عارضه مبتلا شوند. مثل بیمارانی که داروهای مربوط به مریضی پارکینسون را استفاده می کنند. همچنین افرادی که به یک سری از بیماری های زمینه ای مبتلا هستند ، امکان دارد عارضه نامبرده را هم تجربه کنند . از جمله این شرایط عبارتند از :

• دیستونی جنرال
• سندرم میژ (Meige syndrome)
• دیسکینزی ( نوعی اختلال حرکتی است )
• بیماری ویلسون

بلفارواسپاسم چگونه بروز پیدا می کند ؟

معمولا این عارضه به صورت تدریجی شروع می شود. در ابتدا ممکن است تنها فرد حساسیت به نور و یا احساس خشکی چشم داشته باشد ، در حالی که انقباض عضلانی غیر اردای وجود نداشته باشد. پس از مدتی با تحریک شدن چشم با عواملی مثل باد خنک ، نور خورشید ، حرکات سریع ر و یا چشم ، صداهای بلند حملات بلفارواسپاسم شروع می شود. زمانی که بیماری پیشرفت داشته باشد ، حملات بیشتر شده و شدت بیشتری نیز پیدا می کند به نحوی که گاهی پلک ها تا چندین ساعت بسته می شوند و فرد را عملا برای مدت کوتاهی نابینا می کنند ؛ این حالت گاهی به قدری شدید بوده که فرد را از حضور در اجتماع ناتوان می کند ؛ در چنین شرایطی به دلیل منزوی شدن احتمال بروز افسردگی نیز افزایش پیدا می کند. بررسی های نشان می دهد که حضور در محیطی های غیر آشنا ، فشار روحی شدید و استرس موجب شدیدتر شدن این حملات می شود. عموما این عارضه در هنگام خواب متوقف شده و یا در شرایطی که فرد بر روی یک موضوع خاص متمرکز باشد ، حملات این بیماری کمتر خواهد شد.

راه های پیشگیری و مراقبت از بلفارواسپاسم

از مهم ترین راهکارهای موثر در پیشگیری این عارضه به موارد زیر می توان اشاره نمود :

• کنترل فشارهای روانی و استرس
• داشتن خواب کافی
• دوری از آلرژن ها
• استفاده از عینک های آنتی رفلکس هنگام کار کردن با موبایل و یا کامپیوتر
• درمان کردن خشکی چشم
• استراحت دادن به چشم ها در هنگام استفاده از کامپیوتر
• مصرف پتاسیم و انواع ویتامین ها
• درمان به موقع بیماری های عفونی و یا ویروسی

در واقع شما به کمک راهکارهای ساده ای که در بالا به آن اشاره شد تا حد زیادی می توانید از بروز بلفارواسپاسم جلوگیری نمایید. تنها در مواردی که علت بروز این عارضه اختلالات عصبی غیر قابل پیش بینی باشد ، این بیماری به صورت دقیق قابل پیشگیری نیست.